Obserwujący zajęcia w grupach psychologowie zauważyli, że pracujący ze sobą przez pewien czas uczestnicy zaczynają funkcjonować w różnych rolach.
BŁAZEN – lubi rozbawiać innych, rozładowywać żartem trudne sytuacje. Zwykle jest to osoba o dużym poczuciu humoru i potrzebie bycia zauważoną. Zdarza się jednak, że i „błazen” przeżywa smutek. Czuje się wtedy niepewnie, ucieka od tego uczucia w kolejne żarty i kawały.
PRZYWÓDCA, LIDER – osoba o dużym autorytecie w grupie, określająca zasady i normy. Można powiedzieć, że nic nie dzieje się bez jego wiedzy.
KOZIOŁ OFIARNY - to klasowa oferma, ktoś, na kogo zrzuca się winę, zwykle niesprawiedliwie. Jest to uczeń na ogół różniący się od reszty klasy sposobem ubierania, sylwetką, zainteresowaniami itp.
PUPILEK –klasowy kujon, osoba „ zawsze w porządku” wobec nauczycieli, zadaje dodatkowe pytania, dba o dobre samopoczucie nauczyciela.
CZARNA OWCA - klasowy buntownik, jego pozycja jest o wiele silniejsza niż kozła ofiarnego, potrafi bronić swoich racji, zwykle trzyma się na uboczu.
DOBRY DUCH – osoba dbająca o dobrą atmosferę, pilnuje przestrzegania zasad, dba o samopoczucie grupy i nauczyciela.
Chociaż role są czymś naturalnym w życiu grupy, mogą jednak blokować dalszy jej rozwój, zaczynając z czasem przeszkadzać też poszczególnym osobom.
Komuś, kto występuje np. w roli błazna, wydaje się, że cały czas powinien zabawiać innych bez względu na własne samopoczucie. Z kolei kozioł ofiarny zbiera zwykle za nie swoje grzechy, dobry duszek dbając o atmosferę może blokować wyrażanie uczuć negatywnych.
W czasie zajęć nauczyciel znający klasę lub też osoba prowadząca powinna zwracać uwagę właśnie na funkcjonowanie uczniów w poszczególnych rolach i w trakcie spotkań pozwalać im na zdobywanie doświadczeń w zupełnie innej roli. Są to tak zwane doświadczenia korektywne, które pozwalają przetrenować nowe zachowania. W czasie np. odgrywania scenek można wspomóc kozła ofiarnego, pozwolić mu na wyrażenie złości czy też uczyć zachowań asertywnych.
{backbutton}